Is de zwakste schakel bij het hijsen het materieel of de mens? Ieder jaar sneuvelen er wel een paar. Auto’s, die naar beneden storten tijdens het takelen met de autokraan. Hierbij is er – gelukkig maar – tot nu toe geen persoonlijk letsel. Maar laatst nog viel er een auto uit de kraan en die scheerde rakelings langs iemand op het roefdek. Hoogste tijd dus voor een lesje verticaal transport.
Een geheel is zo sterk als de zwakste schakel en dat geldt zeker bij hijsen. De autokraan en de hijsmiddelen worden in de meeste gevallen wettelijk gekeurd en periodiek gecontroleerd. Maar we zien dat vooral de hijsmiddelen nogal eens worden vergeten: de hijsbalken, hijsbanden en sluitingen. Bij gebruik van beschadigde hijsmiddelen kan het snel misgaan. Maar ook overbelasting en oneigenlijk gebruik kunnen ertoe leiden dat de last onverwachts naar beneden komt zetten. Komt een hijsongeval dan door het materieel, of toch door de mens? Die vraag hoeft niet gesteld als het gaat om hijskennis. Gebrek daaraan is ook een risico, waarbij de zwakste schakel degene is die de kraan bedient.
ZWAARTE VAN DE LAST
We gaan er vanuit dat de autokraan en de bijbehorende hijsmiddelen op orde zijn. De vraag is dan of de combinatie geschikt is voor het hijsen van de last. En die nieuwe auto, is die net zo zwaar als de oude of weegt hij toch wat kilo’s meer?
HIJSBAND EN RONDSTROP
Hijsbanden en rondstroppen hebben een bepaalde sterkte. Bij belasting onder een hoek neemt de kracht op de hijsband toe, dus het maximaal te hijsen gewicht is dan minder. Ook bij het bij het stroppen (lange eind door de lus trekken) is dat het geval, een eentons rondstrop mag dan maar 800 kg hebben. Verder kunnen er bijkomende piekspanningen zijn door versnellingen bij het hijsen of door het schokken van de last. Ook die zorgen voor een grotere belasting. Op hijsbanden en rondstroppen zit een label, daarop staat het toelaatbare gewicht.
HIJSBALK (TRIANGEL)
Vroeger werden vooral stalen hijsbalken gebruikt. Vanwege het gewicht zijn deze veelal vervangen door een aluminium uitvoering. Beide zijn prima, mits ze op de juiste wijze worden gebruikt. Maar in de praktijk komen we regelmatig opvallende zaken tegen. Dan zien we aan het slijtagebeeld van de hijsbalk dat de hijsbanden op andere plaatsen zijn gebruikt dan de bedoeling is. Hierdoor treden er krachtenspellen op waar de constructie niet op is berekend. We snappen waardoor dit komt: doorgaans is er één standaard hijsbalk aanwezig, die voor alle soorten en maten auto’s – maar ook voor de bijboot of een last vanaf de wal – wordt gebruikt. Misschien begrijpelijk, maar niet goed. Wat we verder tegenkomen is uitgesleten gaten bij de bevestiging van de hijshaak. Het kan bij het overzwaaien van de auto zomaar de zwakste schakel blijken te zijn.
WEES ZELF DE STERKSTE SCHAKEL
Controleer met regelmaat de staat van de hijsbalk en pas deze toe zoals voorgeschreven. Meer tips lees je ook in de Safety flash Hijswerkzaamheden van het Platform Zero Incidents.
WAT IS HET PLATFORM ZERO INCIDENTS?
Het Platform Zero Incidents is een initiatief van de binnenvaart branch, waarbij binnen de branch kennis wordt gedeeld over incidenten met als doel ze te voorkomen in de toekomst. Het ultieme streven is geen ongelukken meer in de binnenvaart. Als EOC zijn wij onderdeel van dit platform en bieden we vanuit onze kennis actieve ondersteuning.
