Helaas is er recent weer een aantal (dodelijke) ongevallen geweest aan boord van schepen. Veel schippers vinden de veiligheid van hun personeel heel belangrijk, maar worden geconfronteerd met personeel dat zijn eigen veiligheid minder belangrijk vindt. Dat was ook het geval bij enkele ongevallen. De leden die hier direct of indirect mee te maken hebben gehad, spreken van een traumatische ervaring en gevoelens van onmacht.
Zij, en ook EOC, willen er graag alles aan doen om te voorkomen dat dit een ander ook gebeurt. Als werkgever ben je in nagenoeg alle gevallen verantwoordelijk en/of aansprakelijk voor het handelen van jouw personeel. Dus ook als het om verzekeringskwesties gaat. Alleen als er aangetoond kan worden dat er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid door de werknemer, is het mogelijk aan aansprakelijkheid te ontkomen. Als je om de haverklap je personeel buiten ziet zonder reddingsvest, kan dat tot veel frustratie leiden. En als dat personeelslid overboord valt en verdrinkt, zorgt dat voor grote problemen, financieel en emotioneel. Jouw personeelsleden zo ver krijgen dat zij alle veiligheidsmaatregelen in acht nemen, vergt vasthoudendheid van je, een goed beleid, juiste registratie en vooral ook het goede voorbeeld.
STAP 1: Stel een goed arbeidscontract op
Het arbeidscontract is de sleutel. Daarin moet staan dat wanneer de veiligheidsprotocollen niet nageleefd worden, ontslag het gevolg kan zijn. Ook het alcohol- en drugsbeleid horen daarbij. Bij het inhuren van zzp’ers en uitzendkrachten moet er een veiligheidscontract worden ondertekend, met daarin dezelfde eisen.
STAP 2: Zorg dat alle protocollen en materialen in orde zijn
Wie in het arbeidscontract verwijst naar protocollen, moet uiteraard zorgen dat die in orde zijn. Ook moeten alle benodigde veiligheidsmaterialen, zoals reddingsvesten, helmen en schoenen voldoen aan de gestelde eisen. Als het personeel het reddingsvest niet lekker vindt zitten, aarzel dan niet een ander type te overwegen als dat de klachten wegneemt en het personeel het vest vervolgens wel draagt. De protocollen en veiligheidsregels dienen ook bij het bestaand personeel als bekend te worden verondersteld. Nieuwe bemanningsleden moeten dan ook goed worden geïnstrueerd voordat ze aan het werk gaan. De instructie zelf en het bewijs dat de instructie is gegeven aan het nieuwe personeel, moet worden vastgelegd. Periodiek herhalen van de instructies is gewenst.
STAP 3: Geef het goede voorbeeld
Geen enkel personeelslid zal zich aan alle regels houden als je zelf steeds zonder reddingsvest buiten loopt. Laat zien dat je de regels serieus neemt en verplicht bijvoorbeeld ook je kinderen en andere familieleden tot het nemen van maatregelen. Het gebeurt nog te vaak dat schippers het zelf beter denken te weten.
STAP 4: Handhaaf
Een personeelslid dat nooit gesommeerd wordt zijn reddingsvest aan te trekken en geregeld de kans krijgt onder invloed van alcohol of drugs aan het werk te zijn, zal zijn leven niet beteren. Spreek je personeel er dus op aan als er dingen mis gaan. Laat het niet versloffen.
STAP 5: Registreer en onderneem actie
De moeilijkste stap van allemaal en laten we hopen dat je ’m niet hoeft te zetten. Want als het zover komt, heeft alles wat vanzelfsprekend lijkt niet geholpen en is het tijd voor serieuze actie. Dat begint met een officiële waarschuwing. Dit is het meest effectief als het mondeling gebeurt, maar stuur ook een e-mail of brief ter bevestiging. In deze fase is het heel belangrijk dat alle stappen die je neemt worden vastgelegd. Maak in de communicatie ook duidelijk dat het niet opvolgen van de veiligheidsregels ontslag tot gevolg heeft.
Als de medewerker niettemin de regels blijft overtreden, kan er overgegaan worden tot disciplinaire maatregelen, zoals het op non-actief stellen van het personeelslid. De straf moet wel evenredig zijn met de overtreding. Er kunnen bijvoorbeeld ook faciliteiten worden afgenomen, of het loon kan worden verlaagd.
Na een tweede waarschuwing is het verstandig de werknemer op non-actief te zetten. Afhankelijk van de ernst van de overtreding kan er dan meteen worden overgegaan op een ontslagprocedure, anders zou dat bij een derde overtreding moeten gebeuren. Ontslag op staande voet moet onmiddellijk worden meegedeeld en ook schriftelijk vastgelegd.
EOC is niet de juiste instantie om aan te kloppen voor hulp bij bijvoorbeeld arbeidscontracten en veiligheidsinstructies. De betreffende belangenverenigingen hebben hier wel informatie over. Ook zijn er commerciële instanties die volledig op de hoogte zijn. In de tankvaart is het inmiddels al heel gebruikelijk van zulke diensten gebruik te maken.
