Superhandig, die telescopische spudpalen. Met een druk op de knop zakken ze onder het schip en net zo makkelijk schuiven ze weer naar binnen. Logisch dus dat ze populair zijn in de beroepsvaart, maar we zien als verzekeraar ook een nadeel: er gaan relatief veel schades mee gepaard. In veel gevallen gaat het mis door een – laten we het netjes zeggen – menselijke fout.Â
Een spudpaalschade kan een kostbaar akkefietje zijn. Vaak moet een duiker of kraanschip ter plaatse komen om de paal er onderuit te halen, dat is de eerste gepeperde rekening. Dan volgt de reparatie op de werf, met een beetje pech is er meer ontzet dan de spudpaal alleen. Als de paal ook nog eens achter een sluisdrempel is blijven hangen, dan gaan de bedragen echt door het dak. Voor de eigenaar is er nog een vervelende bijkomstigheid: oponthoud.Â
Dure ‘oeps’
In ons schadeonderzoek hebben we de boekjaren 2015 t/m 2023 bekeken en de oorzaken geanalyseerd. In een derde van de gevallen blijkt dat een bemanningsfout. Meestal gaat het dan om ‘varen met palen eronder’ doordat de roerganger denkt dat de palen boven zijn, maar dat dit niet zo is. Een dure ‘oeps’. Dus heb je spudpalen, stel jezelf dan wat kritische vragen. Weet de bemanning wanneer ze wel en niet gebruikt mogen worden? Is er een check om zeker te weten dat ze boven zijn? Â
Falende techniek
We zien ook technische oorzaken, zoals een technisch mankement, onvoldoende onderhoud of een slechte constructie. De directe aanleiding van de schade is dan meestal een ketting- of draadbreuk. Maar ook een systeemstoring of een probleem met de borging of geleideringen komt veel voor. Onze experts komen in de praktijk met regelmaat tegen dat de geleideringen tussen de verschillende buispalen slecht of maar aan één kant gelast zijn. Of dat de verticale las tussen de twee ingelegde schaaldelen van de geleideringen loskomt. Voor spudpalen gelden geen technische eisen, dus fabrikanten kunnen hier zelf invulling aan geven. Dat blijkt te vrijblijvend, daarom pleit EOC voor opname van afkeurtoleranties in de onderhoudsvoorschriften van de fabrikant en duidelijke technische voorschriften in de ES-TRIN.Â
Inspectie en onderhoud hard nodig
Het lastige met spudpalen is dat ze bij een keuring op de werf nauwelijks te inspecteren zijn, omdat ze dan in opgetrokken stand staan. Eigenlijk moet je ze eruit hijsen, maar de locatie of inbouwwijze kan dat ingewikkeld of zelfs onmogelijk maken. Toch, als het ook maar enigszins kan: eruit en inspecteren. Zorg ook voor periodieke inspectie en onderhoud aan onderdelen die wel zichtbaar en bereikbaar zijn, zoals de kettingen of draden. Â
Preventietips
- Gebruik spudpalen waarvoor ze ontworpen zijn. Bedenk welke belasting optreedt, bijvoorbeeld bij laden en lossen. Â
- Check bij vertrek: zijn de palen boven? Helemaal? Â
- Vraag de fabrikant naar de handleiding en onderhoudsvoorschriften.Â
- Instrueer de bemanning over gebruik en onderhoud.Â
- Houd bij aanschaf en inbouw rekening met toekomstige inspectie en onderhoud.Â