Waterstof als brandstof is veelbelovend maar er zijn ook veel vragen. In deze serie gaat EOC op zoek naar antwoorden. We spreken leden en leveranciers, kijken naar de binnenvaart, passagiersvaart en pleziervaart en zetten ons zoeklicht op veiligheid en verzekering. Want één ding is zeker: de ontwikkelingen gaat snel en dan kun je maar beter goed zijn voorbereid.
Dit jaar komt het eerste Nederlandse binnenvaartschip op waterstof in de vaart: de “MCS Maas” van Future Proof Shipping. De techniek aan boord is imponerend, maar het proces om het schip gekeurd te krijgen is minstens zo indrukwekkend.
‘We zijn drie jaar geleden begonnen met de eerste gevarenstudies’, vertelt Meredith Dijkstra. Zij is door Koedood, de leverancier van het waterstofsysteem, aangetrokken om de certificering te begeleiden. ‘Het moet gewoon veilig zijn, je wilt niet dat waterstof een slechte naam krijgt want het is veelbelovend. De certificering is een lang proces met ups en downs, maar iedereen gaat ervoor. Zo’n traject ga je echt samen aan, met de klant en het klassenbureau.’
EINDELOOS TESTEN
Alles draait om intensief afstemmen en veel, heel veel testen. Koedood bouwde een speciale goedgekeurde loods om de complete installatie voor de “MCS Maas” in zijn geheel op waterstof te kunnen testen. ‘Het zijn 32 brandstofstacks, met een hoop techniek eromheen voor het regelen van de benodigde lucht, water en waterstof’, vertelt Sander Roosjen, R&D manager bij Koedood. ‘Het systeem moet efficiënt, goed en snel reageren. We hebben dat nu zo geoptimaliseerd, dat het zelfs sneller reageert dan een dieselmotor. Maar het belangrijkste blijft de veiligheid, bij waterstof is het essentieel dat je een eventuele lekkage heel vroeg detecteert. Dat simuleer je al in een vroeg stadium in de computer, maar daarna wil je alles controleren door ‘life’ testen. Je kijkt niet pas aan het einde van de rit of je goedkeuring krijgt, maar je doet het stap voor stap.’ Dijkstra benadrukt dat varen op waterstof zo nieuw is, dat je ‘out of the box’ moet denken. ‘Bij diesel kijk je naar de reglementen en bestel je gewoon een gekeurd of geschikt onderdeel, maar bij waterstof is er nog geen vaste regelgeving en zijn componenten zoals sensoren, leidingen en pompen nog niet goedgekeurd voor waterstof. Dan kan je niet kijken naar de regel, maar moet je kijken naar het doel van die regel en in overleg met klasse een goede oplossing zoeken.’
VEILIGHEID VOOR ALLES
Het veiligheidssysteem is in nauw overleg met klassenbureau Lloyds ontworpen en heeft meerdere back-ups. Gasdetectie sensoren pikken een lekkage al bij een lage concentratie waterstof op en direct volgt er actie: de ventilatie verdubbelt, de spanning gaat van het systeem en de waterstoftoevoer sluit. Dat gaat allemaal automatisch. Maar ook de flow- en drukmeters monitoren continu en als de druk of flow wegvalt, een teken van een mogelijk lek, dan schakelt het systeem direct af. Alles voor de veiligheid. Dijkstra: ‘Zelfs als de gasdetectie, een druksensor of een flowsensor niet zou functioneren, kunnen we een lek nog steeds detecteren. In het begin hebben we veel af moeten stellen, maar we hebben de techniek nu goed onder controle. Je ziet in zo’n proces dat het vertrouwen groeit, bij de monteurs op de werkvloer én bij het klassenbureau. Lloyds beoordeelt het systeem tot in de details, maar neemt tegenwoordig ook geïnteresseerden uit andere landen mee om bij ons te kijken. Het is echt een wisselwerking; die maakt dat je uiteindelijk de certificering rond krijgt.’
