De lithium-ion batterij, kortweg lithium batterij, heeft een enorme impact gehad op ons dagelijks leven. De uitvinders – een Amerikaan, Brit en Japanner – hebben een oplaadbare wereld gecreëerd. Niet voor niets wonnen ze afgelopen jaar de Nobelprijs voor de Scheikunde. De batterij wordt inmiddels massaal toegepast in bijvoorbeeld consumentenapparatuur, auto’s en ook schepen. Minder bekend zijn de specifieke veiligheidsaspecten en het gevaar bij brand. Wat kun jij doen? We lichten je graag voor.
HEFTIGE REACTIE
De lithium batterij is licht, heeft een grote energiedichtheid en lange levensduur. Daarom is de batterij inmiddels te vinden in smartphones, laptops, drones, elektrische fietsen en auto’s, speelgoed en aan boord als krachtbron voor de voortstuwing. Helaas kunnen deze batterijen te allen tijde instabiel raken en brand veroorzaken. Dit risico komt voor bij gebruikte of beschadigde batterijen, maar ook bij nieuwe batterijen die opgeladen worden. Door het chemische proces dat zich in een lithium batterij voordoet, reageert het lithium met de andere materialen in de batterij. Bij dit onomkeerbare proces komt veel warmte vrij met brand en zelfs explosie als gevolg. Hoe hoger het oplaadniveau van de batterij, hoe heftiger de reactie.
VEILIG OPLADEN EN NOOIT ZOMAAR WEGGOOIEN
Het is belangrijk dat je bewust bent van de risico’s van de lithium batterij en er voorzichtig mee omgaat. Dit kun je zelf doen bij consumentenapparatuur:
- Gebruik alleen originele opladers en laad bij voorkeur in ruimten die voorzien zijn van rookmelders.
- Gebruik nooit verlengsnoeren voor het inpluggen van oplaadsnoeren.
- Laad gedurende de nacht geen lithium batterijen op en plaats geen telefoons en dergelijke onder hoofdkussens.
- Haal de stekker van de oplader uit het stopcontact als de batterij/accu vol is.
- Houd het oplaadbare apparaat uit de zon en vermijd vrieskou.
- Laat lithium batterijen niet vallen.
- Indien er na een val zichtbare schade is, of als je twijfelt aan de kwaliteit van de batterij, gebruik de batterij dan niet meer. Leg de batterij op een veilige plek totdat je deze laat nakijken/testen bij de leverancier, winkel of fabrikant.
- Lever afgedankte batterijen in bij de milieustraat of een bedrijf dat deze batterijen inneemt. Gooi ze nooit bij het reguliere afval! Lithium batterijen zitten in de top 3 van brandoorzaken bij afvalverwerkers.
TOCH BRAND?
Bij brand komen zowel (zeer) brandbare als (zeer) giftige gassen vrij. Hierdoor kan de brand zich snel uitbreiden met niet alleen schade tot gevolg maar ook persoonlijk letsel. Breng in geval van brand eerst jezelf in veiligheid en schakel de hulpdiensten in. Probeer de ruimte waar de brand zich bevindt af te sluiten. Lithium branden zijn moeilijk te blussen. Blussen met water, poeder en CO2 zal weinig effect hebben. De brand wordt slechts tijdelijk onderdrukt en zal weer oplaaien als de reguliere blusmiddelen verwijderd worden. De hulpdiensten hebben speciaal ontwikkelde blus(schuim)middelen voor lithium branden.
De Internationale Vereniging het Rijnschepenregister (IVR) heeft een technisch bulletin uitgebracht over veilig gebruik, risico’s en preventie bij gebruik van de lithium batterij.
