In de EOC Info van juni 2020 hebben we aandacht gevraagd voor de risico’s van de lithium-ion batterij, kortweg lithium batterij, bij huis-, tuin- en keukengebruik. Want ze worden overal toegepast in consumentenapparatuur en inmiddels ook grootschalig in de beroepsvaart.
Er zijn bijvoorbeeld initiatieven in de binnenvaart waarbij een container wordt aangeboden met een uitwisselbaar ‘plug & play’ batterijpakket. Tevens loopt er een onderzoek om in de rivier boven Millingen een oplaadzone aan te leggen. Een elektrisch tankstation zoals bij bussen, maar dan voor schepen. Dan gaat het dus om een groot systeem met veel lithium batterijen. Met 1300 kWh en 17.000 kilo is zo’n pakket niet alleen heel zwaar, maar ook heel kostbaar. Er zijn investeringen mee gemoeid van al snel € 250.000,-. Dan willen we graag dat er zo min mogelijk risico is op schade door brand en het moet ook voldoende verzekerd zijn.
IS HET NOU ECHT ZO SPANNEND?
Ja, eigenlijk wel! Om met de deur in huis te vallen: een lithium brand is een chemische brand die niet te blussen is met de standaard brandblusmiddelen aan boord. Water, het altijd beschikbare blusmiddel op een schip, helpt niet om het chemische proces te stoppen. Een lithium batterij is opgebouwd uit cellen die chemisch instabiel kunnen worden als er een defect is in een cel. De cellen zijn gevoelig voor diepontlading, overlading en mechanische belastingen, denk aan stoten bij het aanmeren van het schip. De chemische reactie die dan ontstaat zorgt ervoor dat de temperatuur in de cel blijft toenemen – een ‘thermal runaway’ – en ontploft, de andere cellen meesleurend in dit proces. De temperatuur bij een lithiumbrand loopt enorm op tot wel 1100C waarbij veel schadelijke gassen vrijkomen. Dat alles bij elkaar heeft verregaande schade tot gevolg. En lithium toepassingen aan boord zijn niet standaard meeverzekerd. Alleen de reguliere accu’s aan boord met een gering vermogen zoals een startaccu of accu voor noodsystemen zijn gedekt. Omdat de huidige wet- en regelgeving rondom de diverse lithium toepassingen zowel op de wal als het water niet voldoende is om de veiligheid te waarborgen, is ook het verzekeren nog maatwerk.
DE BRANDWEER BESCHIKT (NOG) NIET OVER DE JUISTE BRANDBLUSMIDDELEN!
Tref de juiste voorzorgsmaatregelen voor je lithium toepassingen aan boord en voorkom cruciale fouten die tot nog meer schade en kosten leiden:
- Plaats het systeem met lithium batterijen in een aparte ruimte met bij voorkeur een continue (kamer)temperatuur tot maximaal 25C.
- Breng de ontluchting in de batterijruimte naar het dek zodat bij brand de giftige gassen een uitweg vinden en zorg ook voor isolatie van het ontluchtingskanaal in verband met de flink oplopende temperatuur.
- Gebruik alleen de juiste laadapparatuur en geen snelladers, jumpstarters of laders van een bouwmarkt.
- Investeer in een systeem met laadvoorziening van lithium batterijen dat correct berekend en ontworpen is voor de gewenste toepassing.
- Voorzie het hele systeem van de nodige alarmeringen en doormeldingen. Denk o.a. aan een spanningsbewaking wanneer een laag niveau wordt bereikt, een temperatuurbewaking, een gassensor en een batterij monitoring systeem (BMS).
- Zorg voor blusmiddelen die de schade kunnen beperken. Er zijn producten op de markt die – wanneer vlot gehandeld wordt – de brand kunnen remmen en afkoelen zodat omliggende batterijen mogelijk gespaard kunnen worden.
- Instrueer de bemanning hoe om te gaan met het systeem en hoe te handelen bij brand.
De Internationale Vereniging het Rijnschepenregister (IVR) heeft een technisch bulletin uitgebracht over veilig gebruik, risico’s en preventie bij gebruik van de lithium batterij.
Meer informatie nodig? Onze preventiemanager Marnix de Bakker helpt je graag!
